A może dozór elektroniczny?
Kiedy skazany może wystąpić o dozór elektroniczny? Czym różni się taki rodzaj odbywania kary od więzienia? Jakie warunki trzeba spełnić, żeby uzyskać zgodę sądu na „obrączkę”? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie poniżej.
Co to jest dozór elektroniczny?
System dozoru elektronicznego uregulowany został w ustawie o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego (Dz.U.2010.142.960). Zgodnie z art. 2 tej ustawy jest to system wykonywania kary pozbawienia wolności polegający na kontrolowaniu zachowań skazanego przy użyciu aparatury monitorującej poza zakładem karnym. Celem systemu jest przede wszystkim zapobieganie powrotowi skazanego do przestępstwa oraz ograniczenie jego wolności poprzez uniemożliwienie mu przebywania w określonych miejscach, poza dozwolonymi przez sąd wyjątkami. Inaczej mówiąc, dozór elektroniczny to system wykonywania orzeczonej wobec skazanego kary pozbawienia wolności, ale polegający na wykonywaniu jej na wolności, we własnym domu, a nie w zakładzie karnym.
Kiedy skazany może odbywać karę w systemie dozoru elektronicznego?
Na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego zgodę musi wyrazić sąd penitencjarny. Sąd udziela skazanemu zgody, jeżeli spełnione są łącznie warunki przedstawione w ramce obok.
Odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie możliwości techniczno-organizacyjne związane z wykonywaniem dozoru przez podmiot prowadzący centralę monitorowania i upoważniony podmiot dozorujący oraz warunki mieszkaniowe skazanego.
Sąd badając sprawę może także uznać, że skazany nie jest zdemoralizowany na tyle, aby osadzać go w zakładzie karnym, zwłaszcza jeżeli postawa skazanego zaprezentowana przed sądem skazującym i sądem penitencjarnym oraz jego zachowanie wskazują, że umożliwienie mu wykonania kary w systemie dozoru elektronicznego zapewni jej cele.
Warunki:
- Wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 k.k. (czyli skazany nie jest recydywistą).
- Jest to wystarczające dla osiągnięcia celów kary.
- Skazany posiada określone miejsce stałego pobytu.
- Osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę.
Jak to wygląda w praktyce?
Skazany składa do sądu penitencjarnego wniosek o udzielenie zgody na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego, załączając oświadczenia dorosłych domowników o zgodzie na taki sposób odbywania kary. Następnie badane są możliwości techniczne zainstalowania urządzeń niezbędnych do kontrolowania skazanego, a po pozytywnej weryfikacji tych możliwości oraz spełnieniu pozostałych warunków sąd penitencjarny może (ale nie musi) udzielić zgody na odbywanie kary z „bransoletką”. Skazany po uzyskaniu zezwolenia sądu musi przestrzegać nałożonych na niego obowiązków – musi nosić specjalny nadajnik, przebywać we wskazanym przez sąd miejscu, udzielać wyjaśnień na temat przebiegu kary czy poddawać się kontrolom. Po wykonaniu kary nadajnik jest zdejmowany, a urządzenie monitorujące odinstalowane.
Czy warto próbować pozbyć się „bransoletki”?
Zdecydowanie nie. Usunięcie elektronicznego urządzenia rejestrującego może nastąpić tylko w wyjątkowych przypadkach (jeżeli przemawiają za tym ważne względy zdrowotne lub osobiste skazanego) i po uzyskaniu wcześniejszej zgody sądu penitencjarnego. Po ustaniu przyczyny, dla jakiej usunięto czasowo nadajnik lub urządzenie, sąd penitencjarny zarządza jego ponowne założenie lub instalację. Warto pamiętać, że samodzielne usunięcie nadajnika lub urządzenia traktowane jest przez sądy jak ucieczka z więzienia i grozi za nie taka sama kara, czyli do dwóch lat więzienia.
O autorze artykułu
- Adwokat, członek Izby Adwokackiej w Łodzi,sędzia Sądu Dyscyplinarnego przy Izbie Adwokackiej w Łodzi. Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Łódzkiego w Łodzi. Specjalistka prawa karnego, cywilnego, konsumenckiego oraz w zakresie postępowań odszkodowawczych. Posiada wieloletnie doświadczenie w obsłudze prawnej klientów indywidualnych, przedsiębiorców oraz jednostek samorządu terytorialnego, prowadzi procesy sądowe i uczestniczy w negocjacjach ugodowych. Autorka regulaminów i procedur wewnętrznych. Współprowadząca szkolenia z zakresu antykorupcji i nieuczciwej konkurencji.
